Draagkracht reeën bepalen volgens methode Gelderse-Achterhoek

Bijgewerkt: 2024-07-26T14:10:00+01:00

Door Th.Berentsen

In de Gelderse Achterhoek is een methode om in de praktijk betrekkelijk eenvoudig, snel en doeltreffend de draagkracht van een gebied voor reeën te bepalen. Met name de voor velen als gecompliceerd ervaren draagkracht methode van Haaften en Poutsma waren de aanleiding voor de ontwikkeling van deze werkwijze. De basis voor dit model is het in het veld waarderen van voedsel, rust en dekking. Eerst van een representatief gebied en vervolgens van de te bepalen gebieden. Na de draagkrachtbepaling kan deze worden vergeleken met de aanwezige populatie reeën. Is er een groot verschil dan kan gekeken worden welke factor mogelijk zorgt dat er verschillen optreden.

Het draagkrachtmodel Gelderse Achterhoek is 'eenvoudig' en in zijn uitwerking 'grof'. In de praktijk blijkt dat na de vergelijking al snel de verstorende factor geïdentificeerd kan worden. Veelal leidt dit of tot het bijstellen van de waardering of het oplossen van de niet herkende verstoring.

Afbeelding: Jagende hond verstoord noodzakelijke rust reeën.


Iedereen met enige kennis van natuur en reeën kan dit model begrijpen en toepassen. Het kan snel inzicht geven in het aantal reeën dat in het gebied kan leven. Bij vergelijking met de geschatte dichtheid komen met name knelpunten rond rust in beeld. Zo blijkt bij nader onderzoek vaak dat loslopende honden of andere vormen van buiten de afgesproken paden komen de reeën te verstoren. Daar maatregelen tegen treffen verhoogt het aantal en de zichtbaarheid van de reeën.

De uitgangspunten
Bij het draagkrachtmodel Gelderse Achterhoek worden de beschikbare primaire levensbehoeften van de reeën gewaardeerd. Dit zijn:

  • VOEDSEL
  • RUST
  • DEKKING

Deze worden gewaardeerd in een periode dat er geen hoge gewassen (dekking) in het veld aanwezig zijn. Globaal vanaf de maand november tot juni.

  • Vaststellen te waarderen gebied
  • Representatief gebied met weinig problemen qua gezondheid met reeën selecteren en beoordelen
  • Reewildpunten representatief gebied bepalen
  • Dichtheid reeën representatief gebied schatten
  • Reewildpunten per ree voor het representatief gebied vaststellen
  • Reewildpunten voor elk van de overige deelgebieden waarderen
  • Globale draagkracht aan reeën bepalen door reewildpunten deelgebied gedeeld door aantal reewildpunten per ree, uit representatief gebied, geeft globaal de draagkracht aan reeën
  • Controle; Draagkracht vergelijken met geschatte stand
  • Knelpunt bepalen

Beoordelen
Een gebied wordt als geheel beoordeeld door het waarderen van deelgebieden. De deelgebieden kunnen nog nader worden ingedeeld in sectoren. Dit gebeurt regelmatig in deelgebieden met veel verschillende soorten grondgebruik en begroeiing. Dit gedetailleerd waarderen geeft een nauwkeuriger beeld van de draagkracht. Alleen de sectoren met dekking in de winter worden gewaardeerd.

Binnen dit gebied wordt één deelgebied gekozen dat het meest representatief is voor het gebied. Het gebied is representatief voor wat betreft voedsel, rust en dekking en er is een betrouwbare schatting van het aantal reeën over tenminste vijf jaar van het gebied.

De verantwoordelijken voor het reeënbeheer binnen het gebied, delen ter plaatse, dus in het veld, het representatieve gebied op in stukken, sectoren, met eenzelfde biotoop. Voor elke sector, worden punten gegeven voor rust, voedsel en dekking. Dit aantal punten wordt vermenigvuldigd met de oppervlakte van de sector, in hectares. De gegevens van alle sectoren in het deelgebied worden overgenomen op een verzamelstaat. De punten van de sectoren worden bij elkaar opgeteld tot het aantal reewildpunten. Dan wordt het aantal reeën dat er per jaar in het representatieve gebied leefden bepaalt uit de gegevens van de afgelopen 5 jaren. Als de gegevens van de laatste 5 jaren niet bekend zijn kan eventueel de laatste 3 jaren worden gebruikt. Het aantal reewildpunten wordt nu gedeeld door het aantal reeën. Daardoor krijg je het aantal punten voor het gebied per ree. Een ree heeft in het gebied zoveel punten aan voedsel, rust en dekking. Dit is het uitgangspunt voor het gehele op te nemen gebied.

Nu kunnen van alle overige deelgebied beoordelingen de vermoedelijke aantal reeën afgeleid worden door de reeënpunten te delen door de aantal punten per ree uit het referentiegebied. De per deelgebied bepaalde reeënpunten worden dus gedeeld door het aantal punten per ree uit het referentie gebied. Hieruit volgt het aantal reeën dat onder de omstandigheden uit het referentiegebied in het deelgebied kan zijn.

Tenslotte is het belangrijk te controleren of het totale aantal 'reeënpunten' gedeeld door het totaal aantal aanwezige reeën voldoende overeenkomt met het aantal reeën in het gebied. Zo niet, dan kunnen er inschattingsfouten gemaakt zijn. bijv. is het aantal reeën verkeerd opgegeven, de verstoring of voedselvoorziening anders dan geraamd of er wordt gestroopt.

Met deze methode is het mogelijk om binnen een beheergebied per deelgebied de beheermaatregelen en invloeden te bepalen in verhouding tot het referentiegebied en de andere deelgebieden.

De draagkracht en dus het verwachte aantal reeën veranderd als de omstandigheden in voedsel, rust of dekking veranderen. De draagkracht kan op basis van dit model, snel opnieuw bepaald worden.

Totale beheergebied indelen in regio's. Bijvoorbeeld 1, 2, 3 waarbij combinatie 2 opgedeeld in bijvoorbeeld sectoren naar kadastrale gebieden en regio 3 opgedeeld is in bij elkaar horende terreindelen, de deelgebieden 1, 2, 3, 4

BEHEERGEBIED
totaal REGIO's 1,2,3,4

 


REGIO 1

Totaal inventarisatie

(geen nadere onderverdeling in sectoren)


REGIO 2

Totaal inventarisaties
(sectoren 1, 2, 3, 4)


REGIO 3

Totaal inventarisaties
(sectoren a, b, c, d)


REGIO 4

Totaal inventarisatie
(geen nadere onderverdeling in sectoren)

Een beheerder wil de aanwezige reeën beheren naar de draagkracht van zijn gebied.

  • Het gebied van de jachthouder is 167 hectare groot
  • De dekking waar de reeën het jaarrond gebruik van maken is 6 ha gemengd bos

Bovenstaande ga je in het gebied, met de beheerder beoordelen.

  • 4 ha ligt aan een recreatiegebied en heeft voldoende voedsel maar geen rust
  • 2 ha loofbos heeft ondergroei en veel rust

De 4 hectare beoordeel je:
Voor dekking in de winter; 4 ha x 6 punten = 24 punten
Voor voedsel in de winter; 4 ha x 6 punten = 24 punten
Voor GEEN rust; 4 ha x -15 punten = -60 punten
----------------
Totaal = -12 punten

Een negatief puntenaantal is, altijd, 0 punten = 0 punten

De 2 hectare beoordeel je:
Voor dekking in de winter; 2 ha x 6 punten = 12 punten
Voor voedsel in de winter; 2 ha x 6 punten = 12 punten
Voor WEL rust; 2 ha x 10 punten = 20 punten
----------------
Totaal = 44 punten

Totaal zijn in dit gebied van 167 ha.: 0 + 44 = 44 ree-punten gehaald.

Stel dat in het referentiegebied, een soortgelijk gebied, er gemiddeld 50 punten per ree worden gehaald. Dan zal er in dit gebied waarschijnlijk geen ree als vaste bewoner voorkomen. Er kan dan geen sprake zijn van het beheren van een populatie reeën. Wel kan de beheerder de leefomgeving verbeteren door de factoren voedsel, rust en/of dekking te beïnvloeden en kan de beheerder samenwerken met naburige beheerders. Waarbij in dit geval een toename van de factor rust al snel tot een verbetering, voor de reeën, zal leiden. Waarbij in dit voorbeeld bijna het kritisch minimum voor voortplanten, twee reeën, is gehaald.

Reeën beheer draagkrachtmodel Gelderse-Achterhoek
Reeën beheer draagkrachtmodel Gelderse-Achterhoek vbld Kiefskamp
Reeën beheer draagkrachtmodel Gelderse-Achterhoek vbld Kiefskamp toets
Themanummer Capreolus draagkracht nr.42/43 2014

Cookies instellen