Stroperij

We gaan hieronder in op de vragen maar niet voordat we uitleggen wat stroperij voor ons betekent. Stroperij komt van iets in je bezit nemen.

Vroeger werd natuur de wildernis genoemd. Daaruit is de term wild ontstaan. Alle planten en dieren die in het wild geboren worden zijn res-nullius, van niemand. Het in bezit nemen is strafbaar. Zo kunnen natuurbeheerders bramen, paddenstoelen en bosbessen in hun terreinen hebben. Dat is voedsel voor de aanwezige dieren bijvoorbeeld voor reeën. Reeën zijn op hun beurt weer voedsel voor mens en andere vleeseters. Je zou kunnen zeggen dat reeën de vruchten zijn van de aanwezige natuur.

Het is niet de bedoeling van de beheerders dat mensen de vruchten van natuur stropen, harken of plukken. Iets wat wij mensen wel graag doen. Want het is heerlijk. De in het wild levende planten en dieren worden tegen stropen beschermd. O.a. door de Omgevingswet maar ook door de beheerders. Dat doen de beheeerders door bewoners en bezoekers te infomeren en aan te spreken en daders op te sporen en te weerhouden van stropen. Het resultaat van dat beheren zijn de in het wild levende planten en dieren.

In het woordenboek Van Dale wordt stropen als volgt gedefinieerd: ‘in het wild levende dier, vis of gewas stelen van verboden terrein, uit verboden water'. Dat kunnen we in de wet niet terugvinden maar past wel bij ons gevoel. Stropen is dan ook het wegnemen van andere spullen in de natuur. Een steen vormt het huis voor de slak die er onder leeft. Een tak die op de grond is gevallen de voedingsbodem voor insecten en paddenstoelen, et cetera. In onze beleving is stroperij stelen van de natuur. Stelen van de natuur is, in die context, ook als natuur wordt omgebouwd naar een mountainbike-route of paden asfalteren om mensen te helpen bij het wandelen, fietsen en andere vormen van gebruik van het landschap.

Wat we in de Wet kunnen vinden is:
Een ieder die weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat zijn activiteit nadelige gevolgen kan hebben voor de fysieke leefomgeving, is verplicht:

1. Alle maatregelen te nemen die redelijkerwijs van hem kunnen worden gevraagd om die gevolgen te voorkomen,
2. Voor zover die gevolgen niet kunnen worden voorkomen: die gevolgen zoveel mogelijk te beperken of ongedaan te maken
3. Als die gevolgen onvoldoende kunnen worden beperkt: die activiteit achterwege te laten voor zover dat redelijkerwijs van hem kan worden gevraagd.

Dat past prima bij natuurbeschermen en beheren, toch?

Bewust maken

Burgers in Nederland bewust maken van wat zij eten was de primaire oplossingsrichting die een vijftal vierdejaarsstudenten zagen tegen stroperij. Die conclusie trokken zij nadat ze onderzoek deden bij deskundigen en organisaties naar stroperij in Nederland. Dat onderzochten zij in het kader van een studieopdracht voor het vak 'Duurzaamheid in beroep' van de Cibap vakschool voor toegepaste vormgeving. Op basis van die conclusie hebben zij producten ontworpen. Het resultaat vind je elders op deze webpagina.

Er wordt weinig kritisch gekeken naar de herkomst van producten uit de natuur. Daardoor weet niemand hoe groot de omvang van stroperij in Nederland is.

Het niet signaleren van stroperij komt omdat er weinig aandacht wordt besteed aan de regels rond het gebruik van de natuur. Daarnaast is er nagenoeg geen kennis meer over wat stroperij is. Daardoor denken mensen dat ze er niet mee te maken hebben terwijl ze mogelijk zelf stropen en dat bevorderen. Als je namelijk de verklaringen van mensen die stropen naast elkaar zet en vergelijkt kom je tot de conclusie dat stropen in Nederland hoofdzakelijk ontstaat vanuit het recreatief gebruiken van natuur. Daarnaast is er een grote groep mensen die ervan uitgaat dat de herkomst van producten uit de natuur wordt gecontroleerd door de instanties. Meer en meer wordt echter gesignaleerd dat de overheden en grote natuurbeschermende organisaties niet goed meer weten wanneer een activiteit illegaal is.

De oplossing is bewust maken! Bewust maken betekent het informeren van mensen wat stroperij in de volksmond is en waar de term vandaan komt. Het beoogde gedrag is dat mensen deskundig en gericht de natuur gaan beschermen en stroperij voorkomen.

Om de mensen bewust te maken van wat stroperij is zijn een poster en een campagne-video gemaakt die mensen naar deze website leiden. Hier vinden zij bijvoorbeeld dat het plukken van bramen, bosbessen en paddenstoelen buiten je eigengrond voor de Wet vaak niet mag.

Wat kan een individu zelf doen om stroperij te stoppen? (Specifiek binnen Nederland)

• Goed aangeven wat van jou is
• Op heterdaad betrappen van de stroper, aanhouden en aan de politie overdragen
• Een hek er omheen zetten en delen van de natuur voor mensen ontoegankelijk maken bijvoorbeeld door paden te verwijderen en mensen naar de gebieden te leiden waar de schade minder groot is. Dat is meestal alleen daarbuiten.

Hoe vaak hebben jullie te maken met stropers?

• Vanuit ons beeld van wat stroperij is zien we dagelijks voorbeelden op televisie. Omdat we ons afvragen of dit wel geoorloofd gebruik is van natuur
• Deze week zagen we nog paddenstoelen plukken door een TV-kok en diens gast uit de bossen van Staatsbosbeheer
• Wekelijks zien we berichten over vermeende stroperij gisteren nog een extreem voorbeeld: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/11/19/veldwachter-betrapt-op-stropen-in-aalst
• In het veld horen en zien we aanwijzingen dat mensen stropen. (Dat is echter ook vaak niet waar.)
• Wat we wel weten is dat we niet zeker weten hoeveel reeën er in Nederland leven. Maar van ongeveer 25% kunnen we niet verklaren waar deze door sterven. Dat kan zijn door sterfte in de periode net na de geboorte, verdrinken in kanalen, aanrijding met trein, meenemen na een aanrijding of stroperij.

Hoeveel stropers worden er jaarlijks in Nederland vervolgd voor stropen?

• Voor ons onbekend als we dit zouden opzoeken zouden we kijken naar overtredingen op de Wet Natuurbescherming
• Veel natuurbeheerders zijn afhankelijk van de inkomsten en treden niet hard op tegen de geschetste stroperij.

De regels over jagen/stropen zijn opgesteld in 1991. Zijn de regels en de wetten over stropen in Nederland nog wel actueel voor 2020?

• Dit klopt niet! Klik op Regelgeving op de website https://www.over-reeen.nl/samenleven/regelgeving
• Op dit moment is de Omgevingswet operationeel. Daarin wordt de leefomgeving inclusief de bescherming van in het wild levende dieren en planten geregeld
• Tegenwoordig draagt een ieder voldoende zorg voor de fysieke leefomgeving. Dat betekent ook dat een ieder die weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat zijn activiteit nadelige gevolgen kan hebben voor de fysieke leefomgeving verplicht is: a. alle maatregelen te nemen die redelijkerwijs van hem kunnen worden gevraagd om die gevolgen te voorkomen,
  b. voor zover die gevolgen niet kunnen worden voorkomen: die gevolgen zoveel mogelijk te beperken of ongedaan te maken,
  c. als die gevolgen onvoldoende kunnen worden beperkt: die activiteit achterwege te laten voor zover dat redelijkerwijs van hem kan worden gevraagd.

Hoe zorgt de overheid dat burgers voldoende kennis hebben om kan vermoeden of weten dat zijn handelen nadelig gevolgen kan hebben. Dat de wetten tegen nadelige activitieten (lees stroperij) ook echt worden nageleefd? Hoe voorkom je dat mensen je 'per ongeluk' stroper zijn?

• De Wetgeving moet zorgen dat de natuur tegen onrechtmatig gebruik kan worden beschermd. Gebruik kan elke activiteit zijn! Het verstoren van de natuur met loslopende honden, illegale feesten, de berm van de gemeente maaien, het plukken van planten en doden van dieren wordt heel vaak niet herkend als gebruik.
• De overheid, BOA's en politie controleren regelmatig op het op orde hebben van spullen. Maar helaas krijgt dit geen hoge prioriteit. Bovendien moet verstand hebben van stroperij wil je stropen kunnen vaststellen.

Deskundige stropers zorgen namelijk dat zij niet betrapt kunnen worden. Mensen zijn heel slim!

Hoe makkelijk zijn deze regels en wetten te omzeilen voor stropers?

• Niet
• Zij opereren met de wet en leggen de omstandigheden in hun voordeel uit.
• De flora- en fauna kunnen niet spreken

Hoe verkrijgen stropers informatie en kennis over strooplocaties, routes en de aanwezigheid van anderen?

• Ervaring! Die zij opdoen door
  • Het ontbreken van weerhoudende voorzieningen
  • Het aan kunnen leren van ongewenst gedrag
  • Het ontbreken van maatschappelijke zorg voor in het wild levende flora- en fauna
• Het delen van de 'prachtige' niet flora en fauna ontziende ervaringen

Zijn er momenten/jaargetijden wanneer er meer gestroopt wordt?

• Ja. Daarin is onderscheid te maken van wat er wordt gestroopt. Maar de piek voor fauna zal ergens liggen tussen begin september tot eind november. In die periode is het de moeite waard te stropen!

Hoe komen de stropers aan de wapens en materialen die ze nodig hebben om te kunnen stropen?

• Dat is afhankelijk van het doel en het gewenste succes van de stroper en daardoor heel divers. Ga voor een beeld van die die variatie maar eens naar het Jachttoezicht- en Stroperijmuseum in Doornspijk. Je zult zien dat vaak legale spullen voor illegale zaken gebruikt worden!

Wordt er genoeg toezicht gehouden in het buitengebied voor het tegengaan van stroperijen?

• Nee. Op de vraag heeft de natuur daar last van:
  • Als we het hebben over reeën, wilde zwijnen, edelherten, ganzen enzovoorts dan zijn er daar veel van. Jagers krijgen van natuurbeschermingsorganisatie en vanuit particulier eigendom toestemming om te jagen en toch groeien de populaties. Dat komt omdat enerzijds de wet de dieren beschermd en anderzijds de jagers de afspraken niet nakomen. In de marge daarvan opereren stropers zo dat zij niet opvallen/betrapt kunnen worden.
• Ja. Als we het hebben over mis-gebruik van natuur. Er zou veel meer natuur zijn in Nederland als we deze minder zouden inrichten voor gebruiken.

Wat zijn de grootste uitdagingen op het vlak van het aanpakken van stroperij in Nederland?

• Voorlichting aan het publiek
• Het met elkaar in beeld brengen van activiteiten met mogelijke gevolgen voor van nature in het wild levende dieren of planten
• De Wet aanpassen zo dat ook het doen van pogingen illegaal is
• In de visserij was het zo dat als je met een hengel in de buurt van viswater bent je al in overtreding was. Een soortgelijke regel opnemen in de Omgevingswet tegen andere vormen van mogelijke stroperij zou ertoe kunnen leiden dat als je met wilde paddenstoelen in de natuur loopt je geacht wordt deze daar te hebben gepluk! Dus in overtreding. Of als je een dood ree in je auto hebt liggen zonder dat je de herkomst kunt aantonen je een stroper bent!

De gewenste situatie is dat als je, als boswachter, iemand tegenkomt met, delen van, een wilde plant of dier dan hoort deze aan te kunnen tonen dat deze afkomstig is van een legale activiteit. Van een dood gevonden dier of plant of een deel daarvan kan dat niet dus laat je deze liggen.

Wat mensen stroperij vinden is één aspect van stropen. Hoe dit vervolgens verweven is in bijvoorbeeld de Omgevingswet is het juridische aspect.

Bij het begrip stropen gaat het vaak om het gevoel dat de dader heeft namelijk dat hetgeen gestroopt is geen grote waarde heeft voor de natuur en of dat het geen waarde heeft voor de eigenaar!

Natuurbeschermen!
Met de Wet worden sinds 1963 de leefomgevingen en bepaalde bedreigde dier- en plantensoorten die in het wild voorkomen beschermd. Waarbij er rekening mee is gehouden dat de habitat, per beschermde soort, in een gunstige staat van instandhouding hoort te blijven. Het verstoren of weghalen van een schakel in de leefomstandigheden van een beschermde soort in dat gebied mag niet. Zo'n schakel bevorderen of instandhouden kan zijn het weloverwogen gebruik van het gebied.

De Minister ziet via de Provincies toe op de staat van instandhouding van de natuurlijke habitats van de beschermde dier- en plantensoorten. Het Planbureau voor de Leefomgeving brengt daarvoor wetenschappelijke rapporten uit. Voor zover het gaat om gegevens die betrekking hebben op door Gedeputeerde staten of Provinciale staten genomen besluiten of getroffen maatregelen, of om gegevens die betrekking hebben op de staat van instandhouding van de habitats en soorten verstrekken Gedeputeerde staten van de desbetreffende provincie deze aan de Minister.

De Minister ziet ook toe op de aanwijzing van speciale beschermingszones voor een coherent Europees ecologisch netwerk van speciale beschermingszones (Natura 2000).. Het doel is de betrokken typen natuurlijke habitats en habitats van soorten in hun natuurlijke verspreidingsgebied in een gunstige staat van instandhouding te behouden of in voorkomend geval herstellen. Zo'n speciale beschermingszone is een gebied met een voor de EU gemeenschap betreffend belang. De instandhoudingsmaatregelen behelzen zo nodig passende specifieke of van ruimtelijke-ordeningsplannen deel uitmakende beheersplannen.

Habitat van een soort: door specifieke abiotische en biotische factoren bepaald milieu waarin de soort tijdens één van de fasen van zijn biologische cyclus leeft;

Gunstige staat van instandhouding van een soort: staat van instandhouding van een soort waarvoor geldt dat:

• Uit populatie dynamische gegevens blijkt dat de betrokken soort nog steeds een levensvatbare component is van de natuurlijke habitat waarin hij voorkomt, en dat vermoedelijk op lange termijn zal blijven, en
• Het natuurlijke verspreidingsgebied van die soort niet kleiner wordt of binnen afzienbare tijd lijkt te zullen worden, en
• Er een voldoende grote habitat bestaat en waarschijnlijk zal blijven bestaan om de populaties van die soort op lange termijn in stand te houden;

Dit artikel bepaalt namelijk dat het verboden is om dieren behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te doden, te verwonden, te vangen, te bemachtigen of met het oog daarop op te sporen

Groot openbaar belang is bijvoorbeeld:
Behoud van Nederlands cultureel erfgoed kan gelden als dwingende reden van groot openbaar belang als bedoeld in artikel 2, eerste lid onder e, van het Besluit vrijstelling beschermde dier- en plantensoorten (het Vrijstellingsbesluit was geldig van 03-12-2015 t/m 31-12-2016).

Ruimtelijke ontwikkelingen dienen altijd rekening te houden met bestaande en toekomstige natuurwaarden. Regels op dat gebied zijn onder andere vastgelegd in de Wet Natuurbescherming en verschillende uitvoeringsregelingen.

Ontheffingen: Onderwijs, onderzoek en her-populatie

Ook in het onderwijs, bij onderzoek of bij programma's waarin beschermde soorten opnieuw worden geïntroduceerd, krijgt u te maken met de Wet natuurbescherming. Voor sommige activiteiten heeft u dan een ontheffing nodig.

Bij onderzoek, onderwijs, her-populatie en herintroductie is het soms noodzakelijk om verboden uit de Wet natuurbescherming te overtreden. Of uw activiteiten hebben een schadelijk effect op beschermde soorten. U heeft dan een ontheffing nodig op grond van artikel 75 (3e lid, 5e lid en 6e lid, onderdeel a).

Eigendom? Het is van iemand!
In het Burgerlijk Wetboek staat wat eigendom inhoudt en hoe je het eigendom mag krijgen. ​In het Wetboek van strafrecht gaat het om wederrechtelijk toe eigenen!

Alles wat zich in de natuur bevindt valt in de wet onder goederen. Als het leeft zijn het hoogstwaarschijnlijk roerende goederen als het dood is onroerende goederen. Het kan zijn dat zo'n roerend goed (België) of een roerende zaak (Nederland) aan niemand toebehoort. Je kunt bij deze goederen denken aan grond, humus, planten, bomen of in het wild levende dieren zoals een vlinder en een ree.

Juridisch is eigendom het meest verstrekkende recht dat men op een goed of zaak kan hebben. Het is het recht om over een zaak (stuk grond, voorwerp, hoeveelheid geld enz.) naar eigen goeddunken te beschikken. Dat kan gaan om iets dat ogenschijnlijk van niemand is. Daar heeft de Wet in voorzien.

Burgerlijk wetboek Artikel 4: Hij die een aan niemand toebehorende roerende zaak in bezit neemt, verkrijgt daarvan de eigendom. Voorbeelden van toe eigenen zijn oprapen, vangen, doden, aanrijden.

Wetboek van Strafrecht Artikel 310 diefstal: Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt, als schuldig aan diefstal, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie.

Wetboek van Strafrecht Artikel 314 stroperij: Hij die, zonder geweld of bedreiging met geweld tegen personen, geheel of ten dele aan een ander toebehorende klei, bagger, ongesneden veen, zand, aarde, grind, puin, mestspeciën, zoden, plaggen, heide, helm, wier, riet, biezen, mos, onbewerkt en niet vervoerd hak- of sprokkelhout, niet geplukte of afgevallen boomvruchten of bladeren, te veld staand gras of te veld staande of na de oogst achtergebleven veldvruchten wegneemt, met het oogmerk om zich die voorwerpen wederrechtelijk toe te eigenen, wordt, als schuldig aan stroperij, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een maand of geldboete van de tweede categorie.

Geheel of ten dele kan hier gelezen worden als dat door een zakelijk recht er min of meer eigendom rust op de onroerende en op de roerende zaken. Er is in Nederland nog in België een gebied dat van niemand is!

Het wegnemen van dieren valt niet onder het Wetboek van Strafrecht Artikel 314. Wel kan het gaan om diefstal als iemand al dan niet legaal het eigendom heeft van die dieren. De in het wild levende planten en dieren worden beschermd door de Omgevingswet.

Er sluipen stropers door Nederland

Bron NOS OP3 • BINNENLAND • 03-07-2019, 08:00

In de Nederlandse natuurgebieden worden nog altijd netten gespannen, vallen gezet, zangvogels gevangen en dieren illegaal afgeschoten. Maar hoe groot het stroopprobleem in Nederland is, weet niemand.

"Het evenwicht in de natuur raakt erdoor zoek", zegt de voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Natuurtoezicht. "Nederlandse natuurterreinen worden behoorlijk leeg gestroopt."

Reden genoeg voor NOS op 3 om zelf het bos in te duiken. Want hoe vaak komt stroperij precies voor en wat gebeurt ertegen?

De jacht op stropers in de Nederlandse natuur

Een greep uit berichten over stropen: er werd met een harpoen geschoten op Haagse zwanen en ganzen, een ree onthoofd in Hengelo en ook wild in de Limburgse natuur moest het ontgelden. Maar hoe zit het nou voor heel Nederland?

Om daarachter te komen, beginnen we bij de jagersverenigingen. Maar al gauw komen we erachter dat niet elke jagersvereniging bijhoudt hoeveel er wordt gestroopt. De provincies dan, hoeveel meldingen van stroperij krijgen zij? Ook geen eenduidig beeld. Sommige provincies registreren alleen als een stroper op heterdaad wordt betrapt, andere registreren al als er sporen van stroperij worden gevonden.

Voor we verder gaan: Wat is stropen eigenlijk? Een definitie: 'Stroperij is het ongecontroleerd en illegaal ingrijpen in populaties! Dat kan door middel van strikken, klemmen, vallen, netten, geweren, vergif, honden of kruisbogen. Maar ook door in gebruik nemen van delen van de natuur voor andere doelen dan die natuur' (red.) Dat kan voor hobby zijn of om er geld mee te verdienen. (Zie video elders op deze pagina)

Uitspraak Groene BOA: “We komen handen en middelen te kort om stroperij echt aan te kunnen pakken."

In onze zoektocht komen we uit bij boswachter Edwin van Keulen. Van Keulen is Buitengewoon Opsporingsambtenaar (boa) en toezichthouder bij het Recreatieschap Plassenschap. Weer of geen weer, hij controleert of bezoekers op het water en de natuurgebieden zich wel aan de regels houden. Hij is een zogenoemde groene BOA, een boswachter met speciale rechten, bijvoorbeeld om iemand staande te houden en te bekeuren. In een jaar tijd vulde hij een container vol met pootklemmen, fuiken en kooien die stropers achterlieten. "Het meeste van wat hier ligt, vernietigen we. Soms volgt er een onderzoek, maar we komen handen tekort om stroperij echt aan te kunnen pakken."

Wie er niet is, betrapt ook niemand Als niemand ons een landelijk overzicht kan geven van het aantal stroopactiviteiten, hoe kunnen we dan toch iets zeggen over de omvang?

We bellen met Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer. Zij beheren meer dan de helft van alle Nederlandse Natuurgebieden en vertellen ons dat ze vorig jaar 516 meldingen van wat wij stroperij noemen registreerden. Maar woordvoerders voegen al gauw toe dat óók die cijfers weinig zeggen over de werkelijke omvang. Stropen gebeurt vaak in de avond en nacht, de momenten dat er geen boa's zijn om te patrouilleren. En wie er niet is, betrapt ook niemand.

'Niet voldoende middelen om stroperij tegen te gaan'

Samen met de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Natuurtoezicht (KNVvN) zetten we daarop een enquête uit onder die groene boa's. Bijna honderd boa's vulden die in. Niet representatief, maar bij gebrek aan landelijk overzicht de beste indicatie die we op dit moment van het probleem kunnen geven.

Meer dan de helft van de boa's die de enquête invulden, hebben de indruk dat het aantal stroopincidenten in hun gebied toeneemt. Daarnaast maken sommigen zich zorgen over hun veiligheid in de gebieden. Meer dan 70 procent geeft aan niet voldoende middelen te hebben om stroperij tegen te gaan. Ze willen bijvoorbeeld graag een wapen of portofoon, of nachtzicht-camera's als ze er 's nachts op uit moeten. Onder meer omdat de stroperij is veranderd. "Ze gaan nu op pad met geluidsdempers, infrarood- en warmtecamera's", zegt voorzitter van de KNVvN Rolf Overdiep. "We snappen dat de prioriteit van de politie bij inbraken en overvallen ligt, maar willen meer aandacht voor groen."