Het kenmerk van adaptief beheren is doelgericht samenwerken en dit faciliteren. Wie zijn dan de belanghebbenden?
In het rapport "Beheer van wilde hoefdieren in Nederland: Naar een adaptieve aanpak" (BIJ12, 2023) wordt er uitgebreid aandacht besteed aan de belanghebbenden.
De term "belanghebbende" omvat alle individuen, organisaties en instanties die een belang hebben bij het beheer van hoefdieren, en positief of negatief een ïnvloed hebben op de aanwezigheid en het beheer van de dieren. Een belanghebbende heeft dus invloed óp het probleem, of wordt beïnvloed dóór het probleem.
Er worden primaire en secundaire belanghebbenden onderscheiden.
Primaire belanghebbenden zijn zij die verantwoordelijk zijn voor het beschermen van natuur.
Primaire belanghebbenden omvatten bijvoorbeeld:
- Provincies: Ze spelen een belangrijke, sturende, rol bij het beheer van hoefdieren, vooral op het gebied van ruimtelijke ordening en verkeer.
- Landbouw: Boeren en agrarische organisaties hebben te maken met schade aan gewassen veroorzaakt door hoefdieren.
- Landbouw: Boeren en agrarische organisaties hebben te maken met schade aan gewassen veroorzaakt door hoefdieren.
- Beheerders: Jagers/boswachters, Wildbeheereenheden (WBE's) en Faunabeheereenheden (FBE's) zijn verantwoordelijk voor het behoud van de staat van een soort of gemeenschap en zijn gemachtigd om hoefdierpopulaties te beheren.
- Groene organisaties: Natuurbeschermingsorganisaties en andere groene organisaties hebben een belang bij het behoud van biodiversiteit en een gezond ecosysteem.
Secundair belanghebbenden worden geïdentificeerd zodra de eerste stappen zijn geschetst bij het formuleren van maatregelen. De geformuleerde maatregel kan ertoe leiden dat een partij in tweede instantie belanghebbende wordt. Bijvoorbeeld, bewoners die in de buurt van deze dieren wonen, kunnen te maken krijgen met overlast, zoals geluidsoverlast of schade aan hun bezit.
Secundaire belanghebben kunnen worden:
- Bewoners: Mensen die in de buurt van gebieden met hoefdieren wonen, kunnen te maken krijgen met overlast, zoals geluidsoverlast of schade aan tuinen.
- Waterschappen: Waterschappen kunnen te maken krijgen met schade aan dijken en oevers door de hoefdieren en het beheer.
- Verkeersdeelnemers: Verkeersdeelnemers kunnen het risico lopen op een aanrijding met hoefdieren.
- Onderzoek: De samenleving heeft naast de behoefte aan onderbouwing van het beheer ook behoefte aan kennis. Dat belang kan strijdig zijn met de doelen van de primaire belanghebbenden.
- Recreanten: Sporters, fietsers, wandelaars, huisdierbezitters en andere recreanten kunnen hinder ondervinden van de hoefdieren en het beheer.
- Toerisme: Toerisme georiënteerde organisaties kunnen een belang hebben bij de aanwezigheid van hoefdieren als trekpleister.
Adaptief beheer voorkomt dat mensen die geen directe verantwoordelijkheid dragen, de mplementatie van de maatregelen beïnvloeden. Deze aanpak maakt deel uit van een bredere verschuiving naar meer adaptief beheren van in het wild levende dieren op basis van interacties tussen mens en dier.
Samenwerken
De gewenste situatie bestaat uit samenwerken door participatie en adaptatie. Participatie en adaptatie zijn nauw met elkaar verbonden begrippen. Participatie van belanghebbenden leidt tot adaptatie van problemen en een effectieve aanpak.
Het betrekken van belanghebbenden heeft voordelen zoals een grotere betrokkenheid bij het beheer en betere inzichten voor het oplossen van problemen. Adaptief beheren is veelbelovend voor het beheersen van problemen, zoals de gevolgen van de reeënpopulaties in Nederland. De resultaten van pilots in het buitenland zijn bemoedigend, waarbij adaptief beheer schade aan gewassen minimaliseert en de biodiversiteit bevordert.
In de komende jaren zullen mits de aanpak wordt gefaciliteerd de beste praktijken zich ontwikkelen.