Reekalveren redden

Icoon: Natuurdrone inzetten

Bijgewerkt: 2025-07-07T14:49:00+01:00

  • Meest effectief: inzet van droneteams met warmtebeeldcamera’s en GPS.
  • Alternatief: handmatig afzoeken door ervaren vrijwilligers.
  • Opsporen gebeurt vóór maaiactiviteiten om dieren veilig te stellen.
  • Let op gedrag van reegeiten: opvallend aanwezig = kans op kalveren in perceel.

Veiligstellen van dieren

  • Vastzetten: Plaats een mand of koker om het reekalf en markeer de locatie.
  • Verplaatsen: Breng het dier naar een veilige plek in de omgeving.
  • Belangrijk: geurbeperking om verstoting door de moeder te voorkomen:
    • Gebruik gras tussen hulpmiddelen en dier.
    • Vermijd nieuwe handschoenen en verpakkingsgeur.
  • Start maaien direct na veiligstellen om terugkeer te voorkomen.

Aanpassen van maaitechniek


Gebruik van technologie

  • Drones met warmtebeeldsensoren en GPS voor lokalisatie.
  • Onderzoek naar elektronische wildafweer als aanvullende maatregel.

Preventieve maatregelen

  • Vreemdmaken van percelen met fladder zakken, vlaggen, radio’s, lampen.
  • Let op: effect is tijdelijk en onvoldoende zonder opsporen.
  • Reeën wennen snel; Herhaal vreemdmaken bij uitstel maaien.

Samenwerking en planning

  • Overleg met grondgebruikers minimaal een maand voor maaien.
  • Stem af: Wat, Waar, Hoe en Wanneer.
  • Verbind grondgebruikers met droneteams en vrijwilligers.
  • Inventariseer nut en noodzaak, maak routes en planning.


Folder: Natuurdrone
Folder: Voorkom slachtoffers maaien
Poster: Voorkom slachtoffers maaien 

Een (natuur)droneteam is een combinatie van gecertificeerde vliegers en deskundige vrijwilligers met de juiste middelen. Zo'n droneteam opereert over het algemeen tot op een afstand van circa tien kilometer vanuit de standplaats van de drone-piloten. 

Eén van de lessen die het KcR-team heeft geleerd is dat het ontwikkelen tot een ervaren en goed geoutilleerd team tweejaar duurt. Die periode kent momenten in het jaar dat noodzakelijke doelen gesteld moeten zijn om deze tijdig te bereiken. De combinatie van doel en activiteit om deze te bereiken noemen we een missie. Het gaat erom die activiteiten te kennen en tijdig te starten als je een functionerend droneteam wilt vormen. Want voordat je het weet is de kans om reekalveren te redden voorbij.

Klik hier en duik direct in de ontwikkeling tot een natuurdrone-team

Op hoofdlijnen bestaat de ontwikkeling tot een droneteam uit:

Het droneteam Kenniscentrum Reeën (KcR) is actief sinds 2018. Naast het volgen van opleidingen en het trainen van vliegvaardigheden voert het team vluchten uit, waarmee ervaring wordt opgedaan en dieren in te maaien gras worden opgespoord.

Onderstaande overzicht toont per jaar het aantal missies, het oppervlak en de aantallen gevonden dieren. Zo wordt duidelijk wat de inzet van het droneteam oplevert voor verschillende wildsoorten.

Jaar
 
Aantal
Missies
Oppervlak
ha.
Ree
 
Ree
Jong
Patrijs
 
Patrijs
Jong
Haas
 
Haas
Jong
Fazant
 
Fazant
Jong
Totaal 255 1662 265 239 15 37 449 49 52 67
2025 60 429 45 61 1 0 97 3 6 15
2024 48 330 61 47 0 0 74 8 11 19
2023 58 418 62 77 4 6 133 18 7 0
2022 31 273 21 20 9 31 87 16 6 17
2021 26 82 50 20 0 0 30 2 11 7
2020 12 49 9 8 0 0 10 2 10 9
2019 20 81 17 6 1 0 18 0 1 0

Resultaten Natuurdroneteam Kenniscentrum Reeën

De daling in het aantal missies en gescande hectares in 2020 komt doordat het protocol met werkwijze en verwachtingen van kracht werd. In het protocol wordt beschreven wat het droneteam uitvoert en wat er van de aanvrager wordt verwacht. Door de invoering van het protocol is in de jaren na de daling sprake van een toename van effectiviteit en efficiëntie bij de drone-missies. Dat blijkt uit de trends in gescande oppervlakte, het gemiddelde aantal waargenomen jonge reeën, de variatie in de fauna en de toegenomen samenwerking met natuurorganisaties.

Het team richt zich momenteel op het verder optimaliseren van de drone-inzet. Dit omvat onder meer het registreren, verzenden en toepassen van hotspots ten behoeve van veiligstellers, maaiers en/of maaimachines, evenals het verbeteren van de gegevensuitwisseling na afloop van een missie. Daarnaast wordt gewerkt aan het verhogen van de efficiëntie van de inzet door nauwkeuriger vast te leggen welke dieren zijn opgespoord en hoe beschermde fauna kan worden veiliggesteld.

Ontwikkeling droneteam
KcR heeft vanuit haar speerpunt; maaislachtoffers voorkomen, de potentie van drones met warmtedetectie ontdekt. Sindsdien streeft het centrum naar de inzet van drones om reekalveren te beschermen tegen de maaidood. Zo is in 2016 een praktijktest georganiseerd die heeft geleid tot de bijeenkomst “Drones redden reeën en andere dieren” in 2017. Tijdens die bijeenkomst is het besluit genomen om zelf een droneteam te leveren en de Natuurdrones op de Kaart te zetten. Dat is gerealiseerd.

Als gevolg daarvan is in 2021 de besloten dat het droneteam zelfstandig moet kunnen opereren met behulp van KcR. Dat heeft geleid tot:

  • Het project: Bevorderen en Verduurzamen Biodiversiteit door inzet Natuurdrone
  • Behoefte aan natuurdroneteams scheiden van het primaire doel

Om dat te bereiken heeft KcR aan een basis voor NatuurdroneNetwerk Nederland gewerkt en faciliteerde in die periode de website NatuurdroneNetwerk.nl. Eind 2024 is het organiseren van dat netwerk overgelaten aan anderen en heeft het duurzaam faciliteren van het eigen droneteam de focus gekregen.


Faciliteren Natuurdroneteam KcR
De toenemende vraag naar drone inzet vraagt om het borgen van capaciteit en kennis voor het droneteam. Drie opvallende ontwikkelingen in aanvragen inzet droneteam KcR:

  • Een natuurbeschermingsorganisatie betaald voor hun pachters de inzet van de drone om reekalveren te beschermen tegen de maaidood
  • Een aannemer in natuurbeheer zet het droneteam in om hun dienstverlening aan te vullen.
  • De toenemende vraag leidt tot vliegen in gebieden waar vliegen niet is toegestaan in de Opencategorie tenzij! Een voorbeeld daarvan zijn N2000 gebieden en luchtruimen om vliegvelden.

Die ontwikkelingen vragen om specifieke kennis en het werken volgens een raamwerk van regels. Dat raamwerk is ontwikkeld en heet: Operationeel handboek Natuurdrone KcR.

Om het droneteam meer duurzaam te kunnen steunen zijn begin 2024 de condities vastgesteld waaronder de capaciteit van het droneteam kan groeien van één naar drie droneteams. Want KcR is een drone-exploitant en faciliteert één team met meerdere zelfstandig opererende piloten en een pool van veiligstellers. De inspanningen van KcR omvat Van reekalfjes redden naar natuur-inclusief werken in het landschap voor robuuste natuur en biodiversiteit door:

Maaislachtoffers voorkomen
Oog hebben voor natuur
Reekalveren redden
Nesten zoeken

Afbeelding: Trekkers en partners in project Een natuurdrone voor Vorden e.o.


Bedankt
Al die mensen die de moeite nemen om ons te vragen, mee te denken en mee te doen in het helpen maaislachtoffers te voorkomen zoals Provincie Gelderland, Stichting DiNaMo Fonds, WBE IJssel-Oost, Gemeente Bronckhorst, DronExpert, Prowild, De Rentmeesters Coöperatie, Beheereenheden Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer in de Achterhoek.

Jullie steun heeft het mogelijk gemaakt dat wij in het wild levende dieren opsporen met een natuurdrone.

Cookies instellen