Wij gaan volgende week bezig met het plaatsen van blauwe wildreflectoren aan witte bermpalen. Onwetend of de reflector op de weg of naar het veld gericht moet worden. Om de 50 m. een paal met dien verstande dat aan de overzijde de 50 m. uitkomt op de helft zodat beurtelings om de 25 m. een paal komt te staan. Onderweg zie ik verschillende opstellingen. Wat is de juiste?
De reflectoren of spiegels weerkaatsen het licht van voertuigen zodat de weg en de bermen volledig als onveilig worden ervaren door de aanwezige dieren. Afhankelijk van het type spiegel en de omgeving waar deze instaat dient ment met onderstaande rekening te houden.
Met de verspreiding en toename van reeën over Nederland is ook de verspreiding van de wildaanrijdingen toegenomen. Daarom worden er diverse maatregelen genomen waaronder het plaatsen van wildreflectoren, vroeger ook wildspiegels genoemd. De naam danken de reflectoren aan het feit dat de zij het licht van voertuigen afbuigen naar de bermen en de dieren in de bermen alert maken op het naderende gevaar. Helaas is er niet of slechts beperkt onderzoek gedaan naar de effectiviteit van montage en plaatsing. Het geen leidt tot diverse varianten en teleurstellende resultaten.
Zo is het effect van de aanwezigheid van reflectoren op de bestuurders geen onderwerp. Terwijl die aanwezigheid voor de bestuurder een signaal is dat er grote kans is op een wildaanrijding. Een zo grote kans dat het de investering in de maatregelen waard is.
Afbeelding: Diverse wildreflectoren en montages
De theorie is dat de spiegels elkaar versterkten als het licht van spiegel in spiegel schijnt. En dat er een bredere strook wordt beschenen als je de spiegel over de weg in de berm aan de overkant laat schijnen. Uit eigen gegevens van Kenniscentrum Reeën zijn er aanwijzingen dat het laatste werkt. Op de N319 traject Vorden - Ruurlo waren veel wildaanrijdingen. Daar werden eind 20e eeuw door de provincie Gelderland wildreflectoren geplaats langs een tweebaansweg zonder middenberm. Gescheiden door de gemeentegrens Bronckhorst/Berkeleland werden de spiegels op verschillende afstanden geplaatst, in de gemeente Bronckhorst op 100 meter en in Berkelland 50 meter van elkaar. In de gemeente Berkelland reduceerden de aanrijdingen enorm terwijl deze in Bronckhorst toenamen. Zoals geschreven geen gedegen onderzoek maar een aanwijzing.
Dit betekent dat in de binnenbocht de spiegels dichter op elkaar moeten staan om de gewenste overlap van de lichtbundels te bereiken. Ook als de weg smaller of breder is dan een tweebaansweg dient men hierop te letten.
Naast de positie van de spiegel in de berm moet deze het licht kunnen opvangen en reflecteren. We zien bijvoorbeeld in de afbeelding met diverse wildreflectoren en montages, reflectoren die in de belangrijkste tijd omgeven zijn door vegetatie en voorhangende takken. Naast de plaatsing zijn dit de belangrijkste redenen die de werking beïnvloed.
In de ideale omstandigheden plaatsen we de reflectoren naar de weg zodat er min of meer een gesloten lichttunnel ontstaat als de spiegels worden beschenen. Als de palen ook voor andere doelen gebruikt worden bijvoorbeeld als bermpaal dan zorgt de wegbeheerder dat de paaltjes inclusief reflectoren vrij blijven van begroeiing en worden deze gewassen. Is dat niet het geval dan doen de reflectoren hun werk niet. De lichttunnel wordt onderbroken en de dieren zullen gaan oversteken. ook zullen de spiegels niet opgemerkt worden door de bestuurders. Bovendien zijn de reflectoren en het effect onzichtbaar voor de bestuurder. De functies van de spiegels vallen volledig weg.
Vanaf 2015 zien we dat deze nadelen worden voorkomen door de spiegels hoger te monteren en aan de bermkant te plaatsen. De hoogte is zodanig dat de spiegels in de periode dat de meeste aanrijdingen plaatsvinden, over de vegetatie schijnen en minder worden vervuild doordat deze naar de berm is gericht. Een groot nadeel is echter dat het tunneleffect van de spiegels verloren gaat. Dit lijkt te worden opgeheven door halfronden, blauwe reflectoren te gebruiken.
Sommige beheerders experimenteren met één paal met aan beide zijden een reflector, één die in de berm schijnt en één die over de weg schijnt. U begrijpt dat dan de afstand tussen de palen aan één zijde van de weg 25 meter moet zijn voor de tweebaansweg.
Waar je bij het plaatsen ook rekening mee kunt houden zijn lieden die de nieuwe spiegels elders graag willen gebruiken. Bijvoorbeeld om hun inrit mee te benadrukken of elders te gebruiken. Houd daar rekening mee. Zorg voor voldoende reserve exemplaren en zorg voor extra toezicht. Bijvoorbeeld door de mensen in de omgeving bij het plaatsen te betrekken en over het plaatsen te informeren.
Afbeelding: Wildspiegel in gevaarlijke situatie voor mens en dier